Μυτιλήνη, Δευτέρα 06 Δεκεμβρίου 2021
Ο Πάπας Φραγκίσκος βρέθηκε στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στη Λέσβο το πρωί της προηγούμενης Κυριακής, πέντε χρόνια μετά την πρώτη του επίσκεψη.
«Είμαι εδώ για να δω τα πρόσωπά σας, για να σας κοιτάξω στα μάτια. Μάτια γεμάτα φόβο και προσμονή, μάτια που είδαν βία και φτώχεια, μάτια χαραγμένα από ποταμούς δακρύων. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης και αγαπητός Αδελφός Βαρθολομαίος, προ πενταετίας, σ' αυτό το νησί, είπε κάτι που με εντυπωσίασε: Όποιος σας φοβάται, δεν σας έχει κοιτάξει στα μάτια. Όποιος σας φοβάται, δεν έχει δει τα πρόσωπά σας. Όποιος σας φοβάται δεν έχει δει τα παιδιά σας. Λησμονεί ότι η αξιοπρέπεια και η ελευθερία υπερβαίνουν τον φόβο και τον διχασμό. Λησμονούν ότι η μετανάστευση δεν είναι ένα πρόβλημα της Μέσης Ανατολής και της βόρειας Αφρικής, της Ευρώπης και της Ελλάδος. Είναι ένα πρόβλημα του κόσμου».
Κατά την ομιλία του, ο επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας τοποθετήθηκε κατά των μονομερών ενεργειών και των εθνικισμών και κάλεσε σε σεβασμό στη νομιμότητα και αξιοπρέπεια του κάθε ανθρώπου. Στο λόγο του δήλωσε: «Διακυβεύονται ανθρώπινες ζωές, διακυβεύεται το μέλλον όλων. Το κλείσιμο και οι εθνικισμοί οδηγούν σε καταστροφικά αποτελέσματα. Όταν απορρίπτονται οι φτωχοί, απορρίπτεται η ειρήνη» και συνέχισε πως «για να οικοδομήσουμε την ειρήνη είναι απόλυτα αναγκαία η σταθερή θέληση να σεβόμαστε τους άλλους ανθρώπους και λαούς, η δέσμευση να θεωρούμε ιερή την αξιοπρέπειά τους και η αδελφοσύνη. […] Δεν χρησιμεύουν μονομερείς ενέργειες, αλλά πολιτικές ευρείας αποδοχής. Η ιστορία διδάσκει, αλλά ακόμη δεν το μάθαμε. […] Δεν βελτιώνεται η συμβίωση υψώνοντας φράχτες. Πάντα χρειάζεται σεβασμός της νομιμότητας, έχοντας πάντα στην πρώτη γραμμή την αξία της ζωής και την αξιοπρέπεια του κάθε ανθρώπου».
Επιπλέον ο Ποντίφικας τοποθετήθηκε κατά των ολοένα αυξανόμενων κλειστών δομών φιλοξενίας. Συγκεκριμένα ανέφερε: «Αναγνωρίζω τη δέσμευση να χρηματοδοτηθούν και να οικοδομηθούν αντάξιες δομές υποδοχής, και ευχαριστώ από καρδιάς τον τοπικό πληθυσμό για το πολύ καλό που έκανε και για τις πολλές θυσίες που έζησε. Αλλά πρέπει με πίκρα να παραδεχτούμε ότι αυτή η Χώρα, όπως και άλλες, βρίσκεται σε δυσκολία και ότι στην Ευρώπη υπάρχουν εκείνοι που επιμένουν να αντιμετωπίζουν το πρόβλημα σαν μια υπόθεση που δεν τους αφορά. Και πόσες συνθήκες ανάξιες ανθρώπων! Πόσα hotspot όπου μετανάστες και πρόσφυγες ζουν σε συνθήκες ακραίες, χωρίς να βλέπουν λύσεις στον ορίζοντα! Και όμως ο σεβασμός των ανθρώπων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδιαίτερα στην ήπειρο που δεν παύει να τις προωθεί μέσα στον κόσμο, θα έπρεπε να διαφυλάσσεται πάντα, και η αξιοπρέπεια του καθενός θα έπρεπε να τίθεται πριν από όλα!»
«Είναι θλιβερό να προτείνονται λύσεις για δέσμευση πόρων ώστε να χτιστούν τείχη και συρματοπλέγματα. Ζούμε την εποχή των τειχών. Κατανοητοί οι φόβοι, κατανοητές οι δυσκολίες και η απογοήτευση, όμως δεν λύνονται τα προβλήματα έτσι. Δε βελτιώνεται η συμβίωση υψώνοντας φράχτες», συμπλήρωσε.
«Πέρασαν πέντε χρόνια από την προηγούμενη επίσκεψή μου και ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει. Παρακαλώ τον κάθε άνθρωπο να υπερβούμε την παράλυση του φόβου, την κυνική αδιαφορία που με βελούδινα γάντια καταδικάζει σε θάνατο όποιον βρίσκεται στο περιθώριο» τόνισε. Παρά τις δηλώσεις της Προέδρου της Δημοκρατίας αναφορικά με τις βελτιωμένες συνθήκες υποδοχής, ο Πάπας, αναφέρθηκε επιπλέον στις ανεπαρκείς προσπάθειες για τη διαχείριση του προσφυγικού,
στα δομικά αίτια της μετανάστευσης, καθώς και στην ρητορική του φόβου και την εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών ροών. «Είναι εύκολο να παρασύρει κανείς την κοινή γνώμη, σπέρνοντας τον φόβο του άλλου. Για ποιον λόγο αντιθέτως, με την ίδια έκφραση, δεν γίνεται λόγος για την εκμετάλλευση των φτωχών, για τους λησμονημένους πολέμους και συχνά κρυφά χρηματοδοτούμενους, για τις οικονομικές συμφωνίες που γίνονται εις βάρος του κόσμου, για τους κρυφούς χειρισμούς για διακίνηση όπλων και την εξάπλωση του εμπορίου; Πρέπει να αντιμετωπίζονται οι απώτερες αιτίες, όχι οι καημένοι οι άνθρωποι που πληρώνουν τις συνέπειες, και που χρησιμοποιούνται για πολιτική προπαγάνδα! Για να μετακινηθούν οι απώτερες αιτίες, δεν μπορούν απλώς να ταπώνονται οι έκτακτες ανάγκες. Απαιτούνται συντονισμένες ενέργειες. Απαιτείται να προσεγγισθούν οι αλλαγές εποχής με μεγάλα οράματα. Διότι δεν υπάρχουν απαντήσεις εύκολες σε προβλήματα πολύπλοκα. Υπάρχει αντιθέτως η ανάγκη να συνοδεύονται οι διαδικασίες εν των έσω, για να υπερπηδηθούν οι γκετοποιήσεις και να ευνοηθεί μια αργή και απαραίτητη ένταξη, για να υποδέχεται ο καθένας με τρόπο αδελφικό και υπεύθυνο τις κουλτούρες και τις παραδόσεις των άλλων.»
Τέλος, ο Πάπας Φραγκίσκος, δεν δίστασε να σκιαγραφήσει τις πολιτικές αποτροπής και τις καταστροφικές τους συνέπειες, τις ζωές που έχουν βίαια χαθεί στην Μεσόγειο. «Κυρίως, εάν θέλουμε να ξαναρχίσουμε, ας κοιτάξουμε τα πρόσωπα των παιδιών. Ας βρούμε το θάρρος να ντραπούμε μπροστά σ' αυτά που είναι αθώα και είναι το μέλλον. Απευθύνονται στις συνειδήσεις μας και μας ρωτούν: «Τι κόσμο θέλετε να μας δώσετε;». Ας μην ξεφύγουμε βιαστικά από τις ωμές εικόνες των μικροσκοπικών τους σωμάτων που κείτονται ακίνητα στις αμμουδιές. Η Μεσόγειος, που για χιλιετίες ένωσε λαούς διαφορετικούς και χώρες μακρινές, γίνεται ένα κρύο κοιμητήριο δίχως επιγραφές. Αυτός ο μεγάλος ταμιευτήρας, κοιτίδα τόσων πολιτισμών, φαίνεται σήμερα σαν καθρέπτης θανάτου. Ας μην αφήσουμε η θάλασσά μας να μετατραπεί σε μια θάλασσα νεκρών, αυτός ο χώρος συνάντησης να γίνει θέατρο σύγκρουσης! Ας μην επιτρέψουμε αυτή η ‘θάλασσα αναμνήσεων' να μεταμορφωθεί σε ‘θάλασσα λησμονιάς’. Σας παρακαλώ, ας σταματήσουμε αυτό το ναυάγιο πολιτισμού!».
Ας είναι το μήνυμα αυτό μια υπενθύμιση αλληλεγγύης στους συνανθρώπους πρόσφυγες και μετανάστες. Ας έχουμε τις καρδιές και τις κοινωνίες μας ανοιχτές στην συμβίωση και τον αλληλοσεβασμό.